کلاژن
کلاژن نامی که به روی بسیاری ار محصولات آرایشی و بهداشتی نوشته شده و عموما وجود کلاژن در مواد آرایشی و بهداشتی باعث فروش بیشتر محصول میشود. اما کلاژن چیست و چه تاثیری روی پوست ما دارد؟
آیا بدن ما به صورت پیشفرض کلاژن دارد یا از مواد غذایی تامین میشود؟
سوالات بسیاری در مورد کلاژن وجود دارد که ما میخواهیم در این مقاله ی ملیکا شاپ به آن بپردازیم پس همراه ما باشید:
کلاژن چیست؟
کلاژن یک نوع پروتئین در بدن است و برای شناخت بیشتر آن بهتر است اطلاعاتی در مورد پروتئین داشته باشیم:
بدن ما دارای انواع پروتئین های مختلفی میباشد که هر کدام با توجه به نوعشان و محلی که قرار گرفتند، کاربرد و وظیفه های متفاوتی دارند که برای مثال به عنوان شناسایی میکروب ها و ویروس ها، شناسایی سلول های سرطانی، منتقل کردن گازهای تنفسی مثل CO2 و O2 و نیز تولید پادتن و آنتی بادی فعالیت میکنند. پروتئین ها از مغذی ترین، ضروری ترین و با اهمیت ترین اجزای بدن و سلول های زنده محسوب میشوند که در تمام اعضای بدن حضور دارند.
کلاژن، یکی از فراوان ترین مولکول های پروتئینی غیر حل شونده، فیبری و سخت در بدن میباشد. این پروتئین به عنوان یک ستون پشتیبان برای بافت ها عمل میکند و همینطور برای حفظ سلامت و جوانی پوست بسیار مهم است.
این مولکول پروتئینی در اعضای مختلفی از بدن مانند استخوان ها، ماهیچه ها، پوست (حدود سه چهارم از وزن پوست خشک بدن را مولکول های کلاژن به خود اختصاص داده)، تاندون ها، رگ های خونی و غضروف یافت میشود.
وجود کلاژن چه فوایدی برای بدن و پوست دارد؟
. کلاژن باعث ایجاد استحکام در اعضای بدن میشود.
. از کلیه ها و بقیه ی اندام های بدن محافظت میکند.
. وجود کلاژن باعث میشه پوست خاصیت انعطاف پذیری و ارتجاعی داشته باشه.
. کلاژن باعث سالم ماندن سیستم قلب و عروق بدن میشود.
. یکی از مهم ترین کاربرد کلاژن، نگه داشتن سلول های بدن در کنار یکدیگر میباشد.
حالا ببینیم کمبود این پروتئین در بدن، چه علائم و نشانه هایی داره:
علائم و نشانه های کاهش کلاژن در بدن و پوست:
. چین و چروک در پوست زیاد میشود و پوست حالت شلی پیدا میکند.
. بالا رفتن فشار خون به صورت غیر طبیعی به همراه درد قفسه سینه و خستگی بیش از حد.
. درد در قسمت های مفصلی بدن و بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری آرتریت.
. درد در قسمت های عضلانی بدن، گرفتگی آنها و رباط ها.
. برآمدگی های چربی که به آن سلولیت میگویند.
. نازک و کدر شدن تار های مو.
. خراب شدن دندان ها.
آیا خود بدن کلاژن میسازد؟
بدن یک سازمان پیچیده است که برای حفظ سلامت و جوانی، بسیاری از فرآیند های مختلف را انجام میدهد که یکی از این فرآیندها تولید کلاژن است.
حالا بررسی کنیم و ببینیم چگونه تولید کلاژن توسط بدن اتفاق می افتد؟
تولید کلاژن را یکسری سلول های خاصی در بدن انجام میدهند به نام فیبروبلاست. فیبروبلاست ها در بافت های مختلف بدن وجود دارند و در صورتی که بدن نیاز داشته باشد، شروع به تولید کلاژن میکنند. در حقیقت، فعال شدن فیبروبلاست ها به دلیل تحریک های مختلفی مانند آسیب، التهاب، خشکی و غیره اتفاق می افتد.
فیبروبلاست ها برای تولید کلاژن مورد نیاز بدن، از مواد مختلفی استفاده میکنند که عبارتند از: آمینواسید ها، ویتامین C، روغن ها و مواد معدنی. ویتامین C یک نقش بسیار مهم در تولید کلاژن دارد و بدون آن، فرآیند تولید کلاژن به خوبی انجام نمیشود.
*(پس مصرف روزانه ی ویتامین C برای بدن ضروری است)
بعد از اینکه کلاژن تولید شد، فیبروبلاست ها آن را به سایر سلول ها انتقال میدهند. در پوست، کلاژن به عنوان یک محافظ برای لایه های پوست عمل میکند و باعث حفظ سلامت و تازگی پوست میشود.
چه خوراکی هایی باعث ساخت کلاژن در بدن میشه؟
1. چربی طبیعی و پروتئین های حیوانی:
مثل گوشت قرمز و سفید، ماهی، تخم مرغ، پنیر و محصولات لبنی.
2. میوه ها و سبزیجات تازه:
توت فرنگی، آناناس، پرتقال، گلابی، نارگیل، خرمالو، شاهی، تمشک، گوجه فرنگی، اسفناج، کلم و کلم بروکلی.
3. غلات و دانه های کامل:
برنج قهوه ای، گندم کامل، جو، شوید و دانه های روغنی مثل انواع تخمه ها.
4. ویتامین C:
انواع مرکبات مثل پرتقال، لیمو ترش و شیرین، گوجه فرنگی، توت فرنگی، آناناس، پیاز، سیر و فلفل قرمز و فلفل دلمه ای.
5. مواد غذایی دارای روغن های اسید چرب اُمگا 3:
ماهی، کره ی بادام زمینی، بادام، فندق و کره گیاهی.
6. مواد غذایی دارای مواد معدنی مانند روی، سلنیوم و مس:
گوشت قرمز، ماهی، سبزیجات تارتار، کرفس و قارچ.
چه خوراکی هایی حاوی کلاژن است؟
خوراکی‌هایی که حاوی کلاژن باشند، به طور مستقیم در دسترس نیستند، اما مصرف بعضی از مواد غذایی و خوراکی میتوانند به فرآیند ساخت کلاژن در بدن کمک کند که این مواد را در بالا به آنها اشاره کردیم.
چه فعالیت هایی باعث به وجود آمدن کلاژن میشود؟
فعالیت خاصی برای اینکه به تولید کلاژن در بدن کمک کند و ما انجام بدهیم، نیست؛ ولی با مصرف مواد غذایی که به آنها اشاره کردیم، میتوانیم به فعالیت درست و بهتر آنزیم هایی که تولید کلاژن را بر عهده دارند، کمک کنیم.
عواملی مانند بالا رفتن سن و پیری، عوامل خارجی مانند اشعه های UVA و UVB خورشید، سیگار کشیدن و در معرض دود سیگار قرار گرفتن، نوشیدن الکل، اضطراب، استرس و تنش، تغذیه ی نامناسب و بیماری های مزمن، میتوانند باعث از بین رفتن کلاژن شوند. همچنین، کمبود ویتامین C و مواد معدنی مانند روی، سلنیوم و مس نیز میتواند باعث کاهش ساخت کلاژن شود.
هر چقدر سن بالاتر برود، کلاژن و الاستین در بدن کمتر تولید و سنتز میشود و در نتیجه کاهش میابد و پوست دچار چین و چروک میشود؛ اما از طریق رژیم تغذیه ای مناسب و استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی، میتوان سرعت کم شدن کلاژن و الاستین را پایین آورد.
وقتی یک نوزاد به دنیا می آید، سطح کلاژن و الاستین آن در بالاترین سطح قرار دارد و پوستش نرم، صاف و منعطف میباشد.
خوراکی‌هایی که حاوی کلاژن باشند، به طور مستقیم در دسترس نیستند، اما مصرف بعضی از مواد غذایی و خوراکی میتوانند به فرآیند ساخت کلاژن در بدن کمک کند که این مواد را در بالا به آنها اشاره کردیم.
