تمامی خواص و مضرات دانه ی چیا برای پوست و مو:
در دنیای امروزی، انتخاب تغذیه سالم و مواد غذایی با ارزش برای بهبود سلامت جسم و ذهن اهمیت بسیاری پیدا کرده است. یکی از این مواد غذایی که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از افراد علاقهمند به سلامتی قرار گرفته، دانه چیا است. در این مقاله، به بررسی جامع خواص دانه چیا، کاربردهای آن در رژیم غذایی و تأثیرات مثبتی که بر سلامت بدن، مخصوصا پوست و مو دارد میپردازیم.
تا در عین آشنایی با این دانه ی ارزشمند بیشتر در مورد خواصی که میتونه برای پوست و موی شما داشته باشه بحث کنیم.
دانه چیا چیست؟
این دانههای ریز که اصالتاً از گیاهی به نام Salvia hispanica میآیند و ما به عنوان دانه ی چیا آن را میشناسیم، سرشار از مواد مغذی حیاتی مانند امگا-3، فیبر، پروتئین، و آنتیاکسیدانها هستند. با وجود اندازه کوچک خود، دانه چیا منبعی قوی برای انرژی و سلامت به شمار میرود و به دلیل خواص متعدد خود، به عنوان یک “سوپرفود” شناخته میشود.
چیا، نوعی گیاه از خانواده ی نعناع و دارای گل و جزو گیاهان اصلی و بومی کشور مکزیک و نیز جنوب غرب کشور آمریکا محسوب میشود. از نظر شکل ظاهری، شبیه به دانه های گشنیز و بیضی شکل با رنگ های مشکی، قهوه ای، سفید و خاکستری دیده میشود که روی بعضی از آنها لکه های سفید وجود دارد.
در هر چند گرم از این دانه، چه میزان از چه موادی است؟
دانه چیا، از نظر ارزش غذایی دارای انواع ویتامین ها، پروتئین، فیبر، اسید چرب امگا 3، آنتی اکسیدان های قوی و همینطور عناصر معدنی مانند آهن، منیزیم، کلسیم و روی میباشد که به سلامت سلول های بدن کمک میکنند.
1 اونس معادل 2 قاشق غذاخوری (حدود 15 گرم) دانه چیا، حاوی:
138 کالری
0 گرم شکر
9.8 گرم فیبر
4.7 گرم پروتئین
8.7 گرم چربی مفید
12 گرم کربوهیدرات و نیز دارای مقدار 17% کلسیم توصیه شده ی روزانه است که برای سلامت استخوان ها، دندان ها و عضلات ضروری میباشد.
خواص دانه ی چیا برای بدن:
دانههای چیا به خاطر خواص تغذیهای و سلامتی بینظیرشان بسیار مشهور هستند. این دانههای کوچک که در رژیم غذایی باستانی مایاییها و آزتکها نیز جایگاه ویژهای داشتهاند، امروزه دوباره به عنوان یک سوپرفود محبوب شناخته میشوند. در ادامه، برخی از مهمترین خواص این دانهها را بررسی میکنیم:
منبع غنی از امگا-3:
دانه چیا سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 است که به کاهش التهاب، بهبود عملکرد مغز و سلامت قلب کمک میکند. امگا-3 همچنین نقشی کلیدی در کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) دارد.افزایش انرژی و استقامت:
به دلیل وجود پروتئینها و کربوهیدراتهای پیچیده، دانه چیا یک منبع عالی برای افزایش انرژی در طول روز است. ورزشکاران نیز از این دانه برای افزایش استقامت و بهبود عملکرد ورزشی استفاده میکنند.منبع خوب فیبر:
مصرف دانه چیا میتواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست کمک کند. هر دو قاشق غذاخوری از این دانهها حاوی 11 گرم فیبر است که برای سلامت روده بسیار مفید است.حفظ سلامت استخوانها:
دانه چیا حاوی مقدار زیادی کلسیم، منیزیم و فسفر است که همه برای تقویت استخوانها و جلوگیری از بیماریهای استخوانی مانند پوکی استخوان ضروری هستند.کمک به کاهش وزن:
یکی از ویژگیهای جذاب دانه چیا این است که در تماس با آب، حجم زیادی از خود نشان میدهند و به طور طبیعی احساس سیری طولانیتری ایجاد میکنند. این خاصیت میتواند در کنترل اشتها و کمک به کاهش وزن مؤثر باشد.پشتیبانی از سلامت قلب:
دانه چیا به خاطر ترکیباتی مانند فیبر، امگا-3 و آنتیاکسیدانها به بهبود سلامت قلب و عروق کمک میکند و خطر بروز بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
خواص دانه چیا برای پوست:
1. جلوگیری از پیری زودرس پوست:
هر چقدر سن بالاتر برود، مقدار تولید کلاژن و الاستین در بدن کاهش میابد و پوست دچار چین و چروک میشود؛ اما از طریق رژیم تغذیه ای مناسب و استفاده از دانه ی گیاهان مانند دانه چیا به دلیل وجود مواد مغذی و معدنی و انواع ویتامین ها در آن، میتوان پیشگیری کرد و روند پیری را به تاخیر انداخت.
علاوه بر این، آنتی اکسیدان هایی که در دانه چیا وجود دارد، عامل مهمی است برای محافظت از پوست در برابر عواملی که در محیط خارج مانند انواع آلودگی ها و گرد و غبار هوا، اشعه های مضر خورشید، شرایط تنش زا و استرس میباشد.
2. رفع التهاب های پوستی و زخم ها:
زخم ها و التهاب های پوستی، علت های مختلفی دارند که هم میتوانند به دلیل مشکلات و بیماری های درونی باشند و هم به دلیل آسیب های بیرونی. گاهی بدن در پاسخ به خوردن بعضی مواد غذایی و یا اینکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گل ها، گیاهان و چیزهای دیگر، که با لایه ی اپیدرم (بیرونی ترین لایه) پوست که تماس و برخورد پیدا میکند، واکنش آلرژیک از خود نشان میدهد.
دانه چیا، به دلیل اینکه حاوی اسید های چرب مفید (HDL) و امگا 3 میباشد و باعث میشود باکتری های مفید داخل روده زیاد شوند و کمک میکند تا این التهاب های پوستی کم و همینطور سرعت خوب شدن زخم های روی پوست زیاد شود.
3. کنترل کننده ی چربی و رطوبت پوست:
دانه چیا، به دلیل وجود اسید های چرب امگا 3، از تولید و ترشح بیش از حد چربی از طریق منافذ باز پوست جلوگیری و در عین حال به آبرسانی و حفظ رطوبت مورد نیاز پوست کمک میکند.
4. لایه برداری و پاکسازی پوست:
پوست ما بجز پاکسازی روزانه به وسیله ی فیس واش، هر چند وقت یکبار به لایه برداری و پاکسازی عمیق هم نیاز دارد تا منافذش از آلودگی ها و سبوم یا چربی اضافه و سلول های مرده تمیز شود. استفاده از دانه چیا، به دلیل دارا بودن امگا 3 و عنصرهای معدنی، به لایه برداری و پاکسازی پوست کمک میکند.
5. محافظت از پوست در برابر UV:
اشعه های فرابنفش مضر نور خورشید که به آنها UVA و UVB گفته میشود، از تاثیر گذار ترین عواملی هستند که باعث تخریب و از بین بردن سلول ها، چین و چروک و در نهایت پیری زودرس پوست میشود و دانه چیا به دلیل داشتن انواع آنتی اکسیدان های قوی، مواد معدنی و ویتامین های A، C و E و کافئیک اسید (یک نوع ماده ی آلی)، ازپوست محافظت میکنند و اثر مضر آن را کم میکند.
خواص دانه چیا برای مو:
1. جلوگیری از ریزش و افزایش رشد موها:
دانه چیا حاوی پروتئینهای باکیفیتی است که برای رشد مو و تقویت آن ضروری هستند. مصرف پروتئین کافی به تقویت ساختار موها و کاهش شکنندگی آنها کمک میکند. همچنین کلسیم و امگا 3 موجود در این دانه باعث کاهش ریزش مو و افزایش سرعت رشد مو میشود.
2.حفظ رطوبت:
دانه چیا در تماس با آب، ژل مانند میشود و میتواند به حفظ رطوبت موها کمک کند. این خاصیت میتواند در ایجاد موهایی نرم و درخشان موثر باشد.
3.کاهش التهاب:
خواص ضد التهابی دانه چیا میتواند به کاهش مشکلات پوستی مانند خارش و خشکی پوست سر کمک کند که در نهایت به سلامت موها کمک میکند.
روش مصرف دانه ی چیا؟
دانه چیا یه این دلیل که مزه ی خاصی ندارد میتواند در انواع خوراکی ها استفاده شود. از جمله آب، شربت های خوراکی، دسرها، شیر سالاد و ….
تنها نکته ای که باید رعایت شود این است که این دانه مانند تخم شربتی بباید کمی در مایعات مانده تا حالت لزج خود را پیدا کند و حس بهتری موقع مصرف داشته باشد به همین خاطر بهتر است قبل از مطرف چند دقیقه در مایعات موبوطبه ریخته و بعد میل کنید.
دانه چیا، چه عوارضی دارد؟
دانه چیا به دلیل خواص مغذی فراوانش، معمولاً به عنوان یک غذای سالم شناخته میشود، اما مانند هر ماده غذایی، مصرف بیش از حد یا نادرست آن میتواند برخی عوارض جانبی داشته باشد. در اینجا به چند مورد از عوارض احتمالی دانه چیا اشاره میکنم:
1. مشکلات گوارشی
- یبوست و نفخ: دانه چیا سرشار از فیبر است و مصرف زیاد آن بدون نوشیدن آب کافی ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست، نفخ و گاز شود. افراد باید مقدار فیبر ورودی خود را به تدریج افزایش دهند تا بدن به آن عادت کند.
2. تداخل با داروهای رقیقکننده خون
- دانه چیا حاوی مقادیر زیادی امگا-3 است که خاصیت رقیقکنندگی خون دارد. افرادی که داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین مصرف میکنند، باید با پزشک خود مشورت کنند، زیرا مصرف زیاد دانه چیا ممکن است این اثر را تقویت کند و خطر خونریزی را افزایش دهد.
3. آلرژی
- هرچند که آلرژی به دانه چیا نادر است، اما برخی افراد ممکن است به آن واکنش آلرژیک نشان دهند. علائم آلرژی میتواند شامل راش پوستی، کهیر، تورم لبها یا زبان، و مشکلات تنفسی باشد. در صورت مشاهده این علائم، باید به پزشک مراجعه شود.
4. افت فشار خون
- به دلیل مقادیر زیاد امگا-3، دانه چیا میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. اگر فردی دچار فشار خون پایین باشد یا داروهای کاهش فشار خون مصرف کند، باید مراقب مصرف دانه چیا باشد تا از افت شدید فشار خون جلوگیری شود.
5. خطر افزایش وزن
- دانه چیا سرشار از کالری و چربیهای سالم است. اگرچه این مواد مغذی هستند، اما مصرف بیش از حد آنها، بدون در نظر گرفتن میزان کالری کلی روزانه، ممکن است به افزایش وزن منجر شود.
6. کاهش قند خون
- دانه چیا ممکن است به کاهش قند خون کمک کند، که برای افراد دیابتی میتواند مفید باشد. اما اگر این افراد داروهای کاهشدهنده قند خون مصرف کنند، مصرف بیش از حد چیا ممکن است قند خونشان را بیش از حد کاهش دهد.
دانه چیا لاغر کننده است یا چاق کننده؟
مصرف دانه چیا به تنهایی تاثیر خاصی روی چاقی و لاغری ندارد و بستگی به این دارد که چه مقداری و چطور آن را وارد رژیم غذایی خود کنید ولی در کل به دلیل اینکه نوعی آجیل محسوب میشود و فیبر زیادی دارد، مصرف به اندازه ی آن باعث دیر هضم شدن غذا، سیری طولانی مدت و جلوگیری از پرخوری میشود اما اگر مصرف بیرویه داشته باشد ممکن است باعث چاقی شود.
طبع دانه ی چیا گرم است یا سرد؟
از نظر طب سنتی، گفتیم که دانه چیا از خانواده ی گیاه نعنا و دارای طبعی گرم است؛ پس طبع این دانه هم گرم میباشد.
آیا دانه چیا هورمونی است؟
خیر؛ دانه چیا نه تنها هورمونی نیست، بلکه به دلیل اینکه منبعی سرشار از فیبر و امگا 3 است، برای کنترل هورمون ها هم مفید میباشد.
دانه چیا چیست از کجا تهیه کنیم؟
دانه ی چیا را میتواند هم به صورت باز از عطاری ها و هم به صورت شرکتی و بسته بندی شده از فروشکاه ها و سوپرمارکت ها تهیه کنید.
دانه چیا برای چه سنی مناسب است؟
بر اساس تحقیقات سرویس سلامت ملی بریتانیا یا NHS، اضافه کردن دانه چیا به عنوان مکمل و منبعی غنی از انواع مواد ضروری مورد نیاز بدن، از 7 یا 8 ماهگی به بعد مناسب است. ولی این به معنی خشک استفاده کردن آن نمیباشد؛ زیرا ممکن است برای کودک خفگی اتفاق بیفتد. بهترین راه مصرف دانه چیا، خیس کردن در آب و ترکیب کردن آن با اسموتی، شیر، غذا و یا دسرهای متنوع است اما بعد از 30 دقیقه که حالت ژله ای پیدا کرده باشد.
دانه چیا را چگونه مصرف کنیم؟
دانه ی چیا را در هر حالتی که میخواهید استفاده کنید ابتدا باید در آب یا شیر کمی بگذارید خیس بخورد تا نرم و اماده ی مصرف شود. دانه ی چیا از نظر ظاهر شبیه دانه ی گشنیز است و باید قبل از مصرف کمی بگذارید خیس شود. و بعد میتوانید در شیر ، دسر ها، سالاد و با شربت ها استفاده کنید.
ما در این مقاله سعی کردیم تمامی خواص و مضرات دانه ی چیا را ذکر کنیم تا شما با آشنایی بیشتر بتوانید در این دانه را استفاده کنید و با خیال راحت تر میل کنید.